Asid Urik: Pembunuh Dalam Diam yang Perlu Kita Waspadai

Asid urik adalah sejenis bahan buangan yang terhasil daripada pemecahan purina dalam tubuh. Purina adalah sebatian kimia yang terdapat dalam beberapa jenis makanan seperti daging merah, makanan laut, dan organ dalaman. Secara normal, asid urik disingkirkan daripada tubuh melalui air kencing. Namun, apabila jumlah asid urik yang terhasil lebih banyak daripada yang dapat disingkirkan oleh buah pinggang, ia boleh menyebabkan beberapa masalah kesihatan yang serius.

Mengapa Asid Urik Berlebihan Bahaya?

Apabila kandungan asid urik dalam darah terlalu tinggi, ia boleh membentuk kristal di sekitar sendi, terutamanya pada ibu jari kaki, yang mengakibatkan kondisi yang dikenali sebagai gout atau artritis gout. Gout menyebabkan kesakitan yang teruk, bengkak, dan keradangan pada sendi yang terjejas. Jika tidak dirawat, keadaan ini boleh berulang dan menyebabkan kerosakan pada sendi dan tisu lembut sekitarnya.

Namun, ancaman daripada asid urik tidak hanya terbatas pada gout. Kajian menunjukkan bahawa asid urik berlebihan juga dikaitkan dengan beberapa penyakit lain yang lebih serius, seperti penyakit jantung, tekanan darah tinggi, dan penyakit buah pinggang kronik. Itulah sebabnya asid urik disebut sebagai “pembunuh dalam diam” kerana ia boleh membawa kepada penyakit yang mengancam nyawa tanpa disedari pada peringkat awal.

Penyebab Peningkatan Asid Urik

Antara faktor utama yang menyebabkan peningkatan asid urik dalam badan adalah:

1. Diet Tinggi Purina: Pengambilan makanan yang kaya dengan purina, seperti daging merah, makanan laut, dan minuman bergula, boleh meningkatkan penghasilan asid urik.
3. Berat Badan Berlebihan: Obesiti menyebabkan tubuh menghasilkan lebih banyak asid urik dan mengurangkan keupayaan buah pinggang untuk membuangnya.
5. Penggunaan Alkohol: Alkohol, terutama bir, tinggi dengan purina dan boleh menyebabkan pengumpulan asid urik dalam darah.
7. Masalah Buah Pinggang: Jika buah pinggang tidak berfungsi dengan baik, mereka tidak dapat menyingkirkan asid urik dengan berkesan, yang menyebabkan kadar asid urik meningkat.
9. Keturunan: Faktor genetik juga memainkan peranan dalam kecenderungan seseorang untuk mempunyai kadar asid urik yang tinggi.

Kesan Asid Urik yang Tinggi Terhadap Kesihatan

Selain gout, asid urik tinggi juga dikaitkan dengan beberapa penyakit lain, seperti:

Penyakit Jantung: Beberapa kajian mendapati bahawa kadar asid urik yang tinggi boleh meningkatkan risiko penyakit jantung koronari. Asid urik yang tinggi dikaitkan dengan keradangan dan pembentukan plak pada saluran darah, yang akhirnya boleh menyebabkan serangan jantung.

Hipertensi (Tekanan Darah Tinggi): Asid urik tinggi berkait rapat dengan hipertensi. Ini kerana asid urik boleh menyempitkan saluran darah, menyebabkan tekanan darah meningkat.

Penyakit Buah Pinggang: Buah pinggang adalah organ utama yang bertanggungjawab menyingkirkan asid urik daripada tubuh. Oleh itu, apabila kandungan asid urik terlalu tinggi, buah pinggang terpaksa bekerja lebih keras dan ini boleh menyebabkan kerosakan jangka panjang pada buah pinggang. Dalam kes yang teruk, ia boleh menyebabkan kegagalan buah pinggang.

Diabetes: Kajian menunjukkan bahawa kadar asid urik yang tinggi dikaitkan dengan peningkatan risiko diabetes jenis 2. Ini mungkin disebabkan oleh keradangan kronik yang berlaku akibat daripada kadar asid urik yang berlebihan.

Cara Mengawal Asid Urik dalam Badan

Untuk mengelakkan komplikasi yang berkaitan dengan asid urik yang tinggi, penting untuk mengawal kadarnya dalam badan. Berikut adalah beberapa cara yang boleh dilakukan:

1. Amalkan Diet Rendah Purina: Kurangkan pengambilan makanan yang tinggi purina seperti daging merah, organ dalaman, makanan laut, dan alkohol. Sebaliknya, lebihkan pengambilan sayur-sayuran, buah-buahan, dan bijirin penuh yang rendah kandungan purina.
3. Kekalkan Berat Badan yang Sihat: Berusaha untuk mengekalkan berat badan ideal dengan cara yang sihat melalui diet seimbang dan senaman teratur. Berat badan yang ideal membantu mengurangkan beban pada buah pinggang dan menurunkan penghasilan asid urik dalam badan.
5. Minum Air dengan Banyak: Air membantu mencairkan asid urik dalam badan dan memudahkan proses penyingkiran melalui air kencing.
7. Elakkan Minuman Bergula: Minuman manis, terutamanya minuman bergula tinggi seperti soda, boleh meningkatkan kadar asid urik. Gantikan dengan air kosong atau minuman tanpa gula.
9. Ambil Ubat Jika Diperlukan: Dalam kes yang lebih teruk, doktor mungkin akan memberikan ubat seperti allopurinol untuk mengawal penghasilan asid urik. Namun, rawatan ini perlu disesuaikan mengikut keperluan individu dan hanya boleh diambil di bawah pengawasan doktor.

Kesimpulannya, asid urik yang tinggi boleh menjadi “pembunuh dalam diam” jika tidak diambil serius. Walaupun gout adalah kesan yang paling biasa, kesan asid urik yang tinggi juga boleh membawa kepada masalah kesihatan yang lebih besar, seperti penyakit jantung dan buah pinggang. Oleh itu, adalah penting untuk sentiasa memantau kadar asid urik dalam badan, terutamanya jika anda mempunyai faktor risiko seperti sejarah keluarga atau obesiti. Mengamalkan diet yang sihat, mengekalkan berat badan ideal, dan menjalani pemeriksaan kesihatan secara berkala adalah langkah yang boleh diambil untuk mengekalkan tahap asid urik yang sihat dalam badan.

Sumber Rujukan

1. Harvard Health Publishing. (2022). Gout and diet: Foods and drinks to limit. Harvard Medical School. Retrieved from https://www.health.harvard.edu
2. Mayo Clinic. (2022). High uric acid level. Retrieved from https://www.mayoclinic.org
3. National Kidney Foundation. (2023). Gout and Kidney Disease. Retrieved from https://www.kidney.org
4. American Heart Association. (2022). Understanding the Link Between High Uric Acid and Heart Disease. Retrieved from https://www.heart.org